LS редакциясы қазақстандықтарға несиені төлей алмаған жағдайда қайда жүгіну керектігін білді.
Қаржы нарығын реттеу агенттігінің LS-тің ресми сұрауына берген жауабында түзетулер 1 жылдың 2021 қазанынан бастап күшіне енгенін хабарлады. Олардың айтуынша, жеке тұлғалар – қарыз алушылар өз кредиттерін немесе микрокредиттерін қайта құрылымдау мәселелерін тікелей кредиторлармен шеше алады.
Енді банктер мен МҚҰ қарызды өтеу сәтiнен бастап 20 күн ішінде кешіктірілгені туралы клиентке хабардар етуге міндетті. Кредиторлар қарыз алушыны мерзімі өткен төлемдердің нақты мөлшерін көрсете отырып, төлем жасау қажеттілігі туралы хабардар етуге, сондай-ақ, банкке немесе МҚҰ-ға жүгіну құқығы және өз міндеттемелерін орындамау салдары туралы айтуға тиіс.
"Борышкер өз кезегінде мерзімі өткен күннен бастап 30 күн ішінде қарыздарды қайта құрылымдау үшін жазбаша өтінішпен кредиттік ұйымға жүгінуі қажет. Онда мерзімін өткізіп алудың немен байланысты болғанын көрсету, қайта құрылымдаудың өз нұсқаларын ұсыну және кірістердің төмендегенін және өз міндеттемелері бойынша төлем жасау мүмкін еместігін куәландыратын құжаттарды ұсыну қажет", - деп атап өтті агенттікте.
Құжаттардың толық пакетін алғаннан кейін кредитор өтінішті қарайды. Бұл ретте қарыз алушының ағымдағы қаржылық және әлеуметтік жағдайы, кепілдік тұрғын үйдің бірегейлігі, міндеттемелерді адал орындау сияқты факторлар ескеріледі.
Жауап 15 күн ішінде беріледі. Онда несие беруші клиенттің ұсыныстарына келісім береді, шарттар бойынша түзетулер енгізiп немесе себептерін көрсете отырып бас тарта алады.
Өз кезегінде қарыз алушы немесе несие беруші ұсынған қайта құрылымдау шарттары:
- сыйақы мөлшерлемесін төмендету;
- төлемді кейінге қалдыру;
- өтеу әдісінің өзгеруі;
- қарыз мерзімін ұлғайту;
- борыш жүктемесін азайту;
- ипотеканың мәні болып табылатын жылжымайтын мүлікті дербес өткізу;
- кепіл мүлкін кредиторға беру жолымен бас тарту арқылы ұсыну;
- сатып алушыға міндеттемені бере отырып, жылжымайтын мүлікті сату.
Осы түзетулерді енгізу қабылданған күннен бастап 15 күн ішінде жүзеге асырылады.
Егер қарыз алушы несие берушімен келісімге келе алмаса, онда ол қаржы нарығын реттеу агенттігіне жүгінуге құқылы. Оған банкке немесе МҚҰ-ға өзінің жүгінуінің және өзара тиімді шешімге қол жеткізбеуінің дәлелдерін ұсыну қажет.
Агенттік кредиторға қатысты құжаттамалық тексеру бастап осыдан кейін ұйымның мәселені жан-жақты қарауға және қабылданған шешімге қатысты іс-қимылына баға береді. Осы кезеңде қаржы институты халықтың әлеуметтік осал топтарына жататын борышкерлердің кепілге салынған мүлкін өндіріп алу рәсімдерін бастауға құқылы емес.
"Қазіргі уақытта агенттік қолданыстағы бағдарламалардан басқа, қарыз алушыларды қайта қаржыландыру және қолдаудың қандай да бір бағдарламаларын әзірлеу мен енгізуді қарастырмайды", - деп қорытындылады агенттікте.
