Қазақстанда қаржы пирамидаларының құрбандары 31 мың адам болды, келтірілген шығын 54 млрд теңгеге бағаланады, деп хабарлайды LS.
ІІМ тергеу департаментінің бастығы Санжар Әділовтың айтуынша, алаяқтардың белсенділенуі қазақстандықтардың табыс табудың түрлі тәсілдеріне жиі қызығушылық танытуына байланысты.
"2021 жылдан бастап елімізде қаржы пирамидаларының құрбандары 31 мыңнан астам азамат болды, оларға 54 млрд теңгеден астам сомаға залал келтірілді. Қаржы пирамидалары өздерін жоғары табысты инвестициялар саласындағы табысты ұйымдар ретінде көрсете бастады. Өздерінің жарнамалық кампанияларында олар "Инновациялық жоба", "Тиімділігі жоғары бизнес", "Бірегей", "Аса тиімді", "Табыстылыққа кепілдік береміз" және т.б. сияқты сөздерді пайдаланады", - деді ол.
Бұл ретте олардың көпшілігі заңды микроқаржы ұйымдары, букмекерлік кеңселер, тұтыну кооперативтері және жабық инвестициялық пай қорларының атын жамылады.
Әділовтың айтуынша, қаржы пирамидалары онлайн-табыс немесе жоғары табысты жобаларды ұсына отырып, әлеуметтік желілерде белсенді жұмыс жүргізуде. Олар танымал мессенджерлерде чаттар жасайды және қатысушыларды түрлі ұтыс ойындарымен, сауалнамалармен және басқа да маркетингтік амалдармен тартады.
Әділов әйгілі Questra World компаниясын мысалға келтірді, онда салынған соманың жоғары табыстылығына (300%-ға дейін) кепілдік бере отырып, құрылтайшылар салымшыларға виртуалды валютаны пайдалана отырып, құны 90 евродан 500 мың еуроға дейінгі ойдан шығарылған инвестициялық портфельдерді сатып алуды ұсынған.
Тағы бір мысал – "Гарант 24 Ломбард" жанжалды ісі. Оның қызметкерлері жылжымалы және жылжымайтын мүлікті нарықтық бағадан 15-20%-ға жоғары бағамен бастапқы 20% төлеммен бөліп төлеу шартымен сатып алу схемаларын ұсынған. Қызметкерлер меншік құқығын қайта ресімдегеннен кейін жәбірленушілердің мүлкі нарықтық бағадан төмен бағамен сатылды. Сондай-ақ, азаматтардан жылдық 30-40% мөлшерлемемен салымдар қабылданып, бірақ екі жағдайда да ақша қаражаты салымшыларға қайтарылған жоқ.
"Пирамидалар құрушылар ("Ақшалай жаңбыр"," "Гауһар Лайф " финпирамидалары) салымшыларды 100% мөлшерінде дивидендтері бар ақшалай қаражат төлеу шартымен тартумен айналысқан мысалдар бар. Қылмыстың бұл түріне тез арада тосқауыл қою қажеттілігі айқын болды. Жағдай тиімді кешенді шаралар қабылдауды талап етті. Нәтижесінде, бүгінде ІІО-ның қаржы пирамидаларының жолын кесу және оларға қарсы іс-қимыл жөніндегі жұмысы ерекше маңызға ие болды", - деп түсіндірді ведомство өкілі.
Оның айтуынша, 2021 жылы сотқа 213 қылмыстық іс жіберілген, ал 2020 жылы – 149. Қабылданған шаралар нәтижесінде, оның ішінде сайттарды бұғаттау, ұйымдастырушыларды, филиалдарды, құрылымдық бөлімшелерді орнату бойынша 180-нен астам қаржылық инвестициялық компаниялар мен фирмалардың қызметі тоқтатылды.
Қылмыстық жауапкершілікке 126 адам тартылды, оның 38-і сотталды, қалғандарына қатысты сот талқылауы жүріп жатыр. Сотқа дейінгі тергеу барысында полиция қызметкерлері жалпы сомасы 3 млрд теңгеден асатын (жеке үйлер, пәтерлер, жер учаскелері, көлік құралдары, кешендер және т.б.) ақшалай қаражатқа, жылжымалы және жылжымайтын мүлікке тыйым салды.
Бұған дейін, Қазақстанда кім қаржы пирамидаларының құрбанына айналатыны туралы айтылған болатын. 2021 жылы 16 қаржы пирамидасы жойылғаны белгілі.
