Қаржы пирамидаларын құрушылар қазақстандықтарды 10 млрд теңгеден астам сомаға алдады, деп хабарлайды LS.
Қаржы мониторингі агенттігінде LS-тің ресми сауалына жауап ретінде ағымдағы жылдың алты айында экономикалық тергеу қызметінің өндірісінде ҚК 190 бабы (Алаяқтық) бойынша 214 қылмыстық іс болғанын атап өтті. Оның ішінде 27 іс қаржы пирамидасын құруға және басқаруға қатысты 37% немесе 10 іс сотқа жіберілді.
Ведомствоның мәліметінше, аяқталған қылмыстық істер бойынша қаржы пирамидасын құрушылардың 10 744 салымшыдан 10,3 млрд теңге тартқаны анықталды.
"Іс жүзінде фактілердің көпшілігі алданған азаматтардың құқық қорғау органдарына арыздарынан кейін анықталады. Банктер 49 млн теңгеге заңсыз қызмет белгілері бар 9 операцияны тоқтатты. Сонымен қатар, 2020-2021 жылдар аралығында қаржы пирамидасын құру және басқару фактілері бойынша сотқа дейінгі 39 тергеу тіркелді. Олардың 34-і немесе 87%-ы жедел-іздестіру іс-шараларының нәтижелері бойынша анықталды", – деп атап өтті ҚМА-де.
Сонымен қатар, мекемеде соңғы уақытта Қазақстанда табылған ең ірі қаржы пирамидалары туралы айтылды.
Осылайша, Алматыда сатып алу сомасынан 104%-ға дейін қайтару кепілдігімен зергерлік бұйымдарды сатқан B2B Jewelry, сондай-ақ жылына 520%-ға дейін табысы бар алтын мен күміске сыйлық сертификаттары таратылды. Салымшыларға келтірілген шығын 11 млрд теңгені құрады. Тергеу барысында 2,2 млрд теңгенің ақшасы мен мүлкі тәркіленіп, қамауға алынды (қылмыстық іс сотқа берілді).
Нұр-Сұлтанда мессенджерлерде касса түріндегі қаржы пирамидасы ашылды. Оның қызметінен келген шығын – 70 млн теңге (қылмыстық іс сотта қаралуда).
Ақтөбе облысында халыққа Pepsi, Nike, Microsoft, Ford, BMW сияқты ірі халықаралық компаниялардың бағалы қағаздарына ақша қаражатын инвестициялауды ұсынған Unique finance ұйымдастырушыларының қызметі тоқтатылды. Шығын $100 мың-дан асты. Екі ұйымдастырушы кінәлі деп танылып, мүлкі тәркіленіп, үш және 3,6 жылға бас бостандығынан айыру жазасы тағайындалды.
Шығыс Қазақстанда "ақша ағыны" қызметі орнатылып, жойылды, ол интернет-жоба шеңберінде кірісті екі еседен астам ұлғайтуға уәде бере отырып, Kaspi карточкалық шоттарына аудару арқылы ақша тартты. Аталған қаржы пирамидасының айналым сомасы 207 млн теңгеден асты. Екі ұйымдастырушы бес жылға бас бостандығынан айырылды.
Батыс Қазақстан облысында Sweet money қызметінің жолы кесілді, оның шарттары бойынша салымшылар бір апта ішінде жаңа қатысушылардың ақшасы есебінен жарна сомасынан 50-70% сыйақы алуы тиіс еді. Салымшылардың жалпы саны 70-тен астам адамды құрады. Бұл бағытта жұмыс жалғасуда және ерекше бақылауда.
Сондай-ақ, департамент ақша тартудан кіріс алудың кең таралған схемаларын атады:
- желілік маркетинг түріндегі жобалар, онда қатысушының кірісі олар тартатын жаңа қатысушылардың салымдары есебінен қалыптасады. Бұл ретте салымшы салынған ақшаның орнына нақты тауар алмайды;
- өзін тұтынушылық және ипотекалық несиеге балама ретінде көрсететін финпирамидтер;
- микроқаржылық ұйымдар және ломбард түрінде жұмыс істейтін жобалар;
- компанияның заңсыз қызметі оқыту платформасы бар зияткерлік өнімдерді ұсыну болып табылады;
- мессенджерлерде құрылған кассалар түріндегі қаржы пирамидалары.
