Қазақстандықтардың өмірін шамамен 50 млрд теңгеге цифрлап және жақсарту жоспарланып отыр, деп хабарлайды LS.
Digital цифрлық өмір салты жөніндегі ұлттық жоба үш жыл ішінде ақпараттық-коммуникациялық технологиялар саласының дамуын айқындауға, халық пен бизнес-қоғамдастықты IT-шешімдер арқылы мемлекетпен байланыстыруға, өмірдің барлық салаларын трансформациялауға және оңтайландыруға тиіс.
Оны қаржыландыру 2021 жылдан 2023 жылға дейін цифрлық даму министрлігінің жоспарына сәйкес 48,9 млрд теңгені құрайды.
Министрлікте бағдарлама есебінен IT-саласына инвестициялар алты есе 300 млрд теңгеге дейін, ал өнімдер мен қызметтер экспортының көлемі $500 млн немесе 210 млрд теңгеге дейін жеткізіледі деп күтілуде. Электрондық өнеркәсіп өндірісі 90 млрд теңгеге дейін ұлғайса, ал IT саласындағы ЖІӨ үлесі 5%-ға дейін өседі деп күтілуде.
Сондай-ақ, үш жыл ішінде 100 мың жаңа жұмыс орны ашылуы мүмкін. Бұдан басқа, 50% проактивті және 40% мемлекеттік қызметтер баламалы платформалар арқылы көрсетілетін болады. Үй шаруашылықтарының 100%-ы кең жолақты ғаламторға қол жеткізе алады.
Сонымен қатар, бөлінген қаражат жеті бағытта жұмсалмақ: әділ әлеуметтік саясат, денсаулық сақтаудың қолжетімді және тиімді жүйесі, сапалы білім беру, азаматтардың мүдделерін қорғауға арналған әділ және тиімді мемлекет, мемлекеттік басқарудың жаңа моделі, әртараптандырылған және инновациялық экономиканы құру, теңдестірілген аумақтық басқару.
Оның ішінде республикалық бюджеттен 1,9 млрд теңгеге Smart Data Management бағдарламасын іске асыру күтілуде. Жоба шеңберінде эталондық деректер қоймасы немесе ел азаматтары, жылжымалы және жылжымайтын мүлік объектілері туралы деректердің сапасын жақсартатын "алтын жазба" жасалатын болады. Деректерді сақтау есебінен мемлекеттік бюджет тиімдірек пайдаланылады деп күтілуде.
Министрлік Digital ұлттық жобасын құрудың себептері елдің қолданыстағы заңнамасында олқылықтар бар және цифрлық трансформацияны реттейтін нормалар жоқ екенін түсіндірді.
Сондай-ақ, өндіріс секторында цифрлық құралдарды қолданудың төмен деңгейі проблема болып табылады. Бұл кәсіптің IT-технологиялардың әлеуетін түсінбеуіне байланысты. Кейбір мемлекеттік мекемелер де цифрлық сауаттылық жағынан әлсіреп тұр.
Бұдан басқа, Қазақстанда жоғары білікті ақпараттық-коммуникациялық технологиялар мамандары жетіспейді: ағымдағы қажеттілік 31,6 мың адамды құрайды.
Сонымен қатар, елде лицензияланбаған бағдарламалық қамтамасыз етудің айтарлықтай үлесі бар.
Қазақстанның IT-компаниялары шетелдік нарықтарға экспорттау кезінде келесі проблемаларға тап болуды:
- қазақстандық IT-компанияларының өнімдеріне шетелдік тұтынушылар тарапынан сенім деңгейінің төмендігі;
- экспорттық нарықтарда жылжыту мен сатудың жоғары құны;
- шетелдік қаржыландыруды тартудың күрделілігі;
- экспорттық нарықтардағы бәсекеге қабілеттіліктің төмендігі.
Бұл ретте, IT-шешімдердің/тауарлар мен қызметтердің көпшілігі негізінен жаһандық нарыққа емес, жергілікті нарыққа назар аудара отырып әзірленеді. Сондықтан, шешімді немесе қызметті әзірлеушілер кешенді диагностика жүргізіп, осы өнімнің қажеттілігін анықтай алатын және сүйемелдеу қызметтерін көрсететін алаң құру қажет.
"Халықаралық нарыққа шығу көптеген кәсіпкерлерге өте ұзақ және күрделі болып көрінеді. Өзекті ақпараттың жеткіліксіздігі, тәжірибенің жетіспеуі және өз компаниясының мүмкіндіктерін объективті бағалай алмауы шетелдік серіктестермен ынтымақтастықтан бас тартуға себеп болады. Сонымен қатар, саланың ерекшелігі ҒЗТКЖ-ға (ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар) жоғары шығындарды талап етеді және оның қаражаты кәсіпорындарда жеткіліксіз", - деп атап өтті министрлікте.
Алдағы 10 жыл ішінде үш негізгі тренд өзекті болмақ.
Бірінші тренд: барлық іс-қимылдар үкіметпен және компаниялармен кез-келген процесті қоса алғанда, цифрлық платформаға қайталанатын full online-ға көшу.
Екінші тренд: жеткізу секторының қарқынды өсуі.
Үшінші тренд: экожүйе деңгейіндегі бәсекелестік. Бизнес ең жақсы қызметтер мен платформаларды ұсынады және қызметтердің аудиториясының дистрибьюторы болады.
Болашақтың үш негізгі технологиясы – жасанды интеллект, ғаламтордағы заттар, 5G.
