Жыл сайын Қазақстанның электр желілерін жаңғыртуға кемінде 20 млрд теңге қажет. Мұндай пікірді LS-ке энергетика саласындағы сарапшы Жақып Хайрушев айтты.
Бұған дейін Атырау облысына сапары аясында президент Қасым-Жомарт Тоқаев өңірдің электр желілерінің тозуының жоғары деңгейіне назар аударған болатын.
"Үкімет бұл мәселені пысықтап, нақты шешім қабылдауы керек. Сондай-ақ, республикалық бюджеттен электр желілерін жөндеу жұмыстарын қаржыландыру мүмкіндігін қарастыру қажет", - деді президент.
Бұл бастамаға түсініктеме бере отырып, Хайрушев Қазақстанда амортизация көрсеткіші өте жоғары екенін атап өтті. Кейбір аймақтарда тозу деңгейі 80%-ға дейін.
"Республикалық бюджеттен тек мемлекеттік ұйымдар үшін жұмыстарды тікелей қаржыландыруға болады, өйткені бізде компаниялардың бір бөлігі жеке меншікте. Сондықтан үкімет электр энергетикасы мәселесін қалай шешуге болатынын пысықтайтын болады", - деп түсіндірді Haırýshev energy Telegram каналының авторы.
Хайрушевтің есептеулері бойынша цифрландыру элементтерін енгізе отырып, желілерді түбегейлі жаңғыртуға және нақты алынған өңірлік энергия кешенін ішінара автоматтандыруға жыл сайын орта есеппен кемінде 20 млрд теңге қажет болуы мүмкін.
Сарапшы әрбір аймақтық электржелілік компания (АЭК) бірегей екенін және амортизация көрсеткіштерін төмендету үшін әртүрлі сома қажет екенін атап өтті. Осыған қарамастан, бір АЭК үшін орта есеппен бес жылға ауданда 80 млрд теңге қажет болады. Инфляцияны және бұрынғы логистикалық тізбектердің жоғалуын ескере отырып, бұл сома бірнеше есе өсуі мүмкін.
"Әрине, мемлекет бюджетінен кез-келген жаңғырту жұмыстарын жүргізуге болады. Бірақ бұл қаншалықты дұрыс және ұтымды болмақ? Бүгін энергетиктер бірқатар шараларды ұсынды. Бұл ұсыныстардың барлығы премьер-министр жанындағы отандық кәсіпкерлер кеңесінде айтылды. Нәтижесінде тарифтер мен экологиялық іс-шараларды саралауды жоюдан бастап саладағы кадрлық мәселелерге дейін бірқатар қағидатты шешімдер қабылданды", - деп нақтылады Хайрушев.
Тозығы 40%-ға жететін Атырау облысының электр желілерін жаңғырту мәселесіне тоқтала келе, Хайрушев қазіргі уақытта KEGOC инвестициялық бағдарламасы аясында "ҚР БЭЖ батыс аймағының электр желісін күшейту" жобасы іске асырылып жатқанын атап өтті. Электр желілік объектілердің құрылысы 2023 жылы аяқталады деп жоспарлануда. Күшейту шеңберінде қолданыстағы 220 кВ "Орал – Оң жағалау – Индер – Қарабатан – Құлсары – Теңгіз" транзитінің екінші тізбегінің 779,7 км электр беру желілерін салу көзделіп отыр. Бүгінгі күні кеңейтіліп жатқан 220 кВ қосалқы станцияларға және салынып жатқан "Қарабатан" жаңа қосалқы станциясына қосыла отырып, Қазақстанның батыс аймағының тұтынушыларын электрмен жабдықтаудың өткізу қабілеті мен сенімділігін арттыруға мүмкіндік береді. Қазіргі уақытта құрылыс-монтаж жұмыстары жүргізілуде.
