Қазақстанда медицина қызметкерлерінің жетіспеушілігі байқалуда. Сондай-ақ, құрылысшылар, инженерлер мен саудагерлер де тапшы. Бұл туралы LS-ке еңбек ресурстарын дамыту орталығында хабарлады (ЕРДО).
Ұйымның ақпараты бойынша, жылдың басынан бері электрондық еңбек биржасында білім беру және денсаулық сақтау салаларының жоғары білікті қызметкерлеріне: тәрбиешілерге, мұғалімдерге, әртүрлі мамандықтағы дәрігерлерге үлкен сұраныс байқалады.
Әсіресе медицина кадрларына деген қажеттілік елде өте жоғары деңгейде қалып отыр. Мысалы, маусым айында денсаулық сақтау саласының қызметкерлері үшін 30 мыңға жуық бос жұмыс орны тіркелді, ал түйіндемелер саны небары 561 бірлікті құрады. Айырмашылық 50 есе.
"Бір жағынан, бұл эпидемиологиялық жағдайға байланысты, себебі дәрігерлерге деген қажеттілік едәуір артты. Екінші жағынан, Қазақстанда медицина қызметкерлерінің тапшылығы қаншалықты зор екені көрініп тұр", - деп атап өтті ЕРДО-да.
Сондай-ақ, Қазақстан негізінен құрылыс және өнеркәсіптік секторлар үшін жоғары сыныпты инженерлерге тапшылық көріп отыр. Бұл жылдан жылға Қазақстанға осы мамандық бойынша шетелдік қызметкерлердің көбірек тартылатындығымен расталады. Мысалы, өткен жылы шет елдерден 2,3 мың инженер және 1,7 мыңға жуық түрлі техниктер мен механиктер келген.
Ал цифрландыру және технологияларды дамыту дәуірінде тиісінше IT саласындағы мамандарға да сұраныс артып келеді. Тек электронды еңбек биржасы алаңында жыл басынан бері осы салада 3 мыңға жуық бос жұмыс орны жарияланды.
Маусым айында ең үлкен тапшылық сатушы кеңесшілерде (323 түйіндеме және 1581 бос орын), автокөлік жүргізушілерінде (872 түйіндеме және 1854 бос орын) байқалды. Медбикелерге сұраныс еңбек нарығындағы ұсыныстан да асып түседі (628 түйіндеме және 1249 бос орын).
Біліктілігі жоқ қызметкерлердің арасында жүк тиегіштер, қосалқы жұмысшылар, ас үй жұмысшылары жетіспейді. Маусым айында ең көп сұранысқа ие мамандықтар қатарына біліктілігі жоқ құрылыс жұмысшылары мен фермадағы жұмысшылар да қосылды.
Консультант-сатушылардың жетіспеушілігі болжам бойынша сауда және қызмет көрсету саласын белсенді қалпына келтірумен байланысты, өйткені маусым айында Қазақстанның көптеген өңірлері эпидемиологиялық жағдайлар бойынша жасыл аймақта болған.
Медбикелердің жетіспеушілігі жалғасып жатқан пандемия жағдайында пациенттердің көп ағынын емдеу қажеттілігімен түсіндіріледі.
Сонымен бірге, электронды биржада жүргізушілердің түйіндемелерін ұсынудың төмен деңгейі салалық, жергілікті ақпараттық арналар немесе әлеуметтік жұмыс туралы жеткізу желілері кеңінен қолданылатын көлік саласының ерекшеліктерімен байланысты болуы мүмкін.
Өз кезегінде, жүк тиегіштердің, қосалқы жұмысшылардың, әр түрлі жұмыс атқаратындар мен ас үй жұмысшыларының жетіспеушілігі бұл еңбек түрлеріне жалақының аз төленетіні бірден бір себеп.
Құрылыс пен ауыл шаруашылығында жұмыс қолының жетіспеушілігі факторларының бірі шектеу шараларына байланысты көрші елдерден маусымдық мигранттарды тарту қиындықтары болып отыр.
ЕРДО-да атап өткендей, кадрлардың тапшылығы Қазақстанның жаһандық нарықта қызметтердің ауқымы мен өнімділігін кеңейтіп, бәсекеге қабілеттілігін арттыруға кедергі келтіріп отыр.
"Жоғары білікті кадрлардың тапшылығы Қазақстанның технологиялық прогресін қамтамасыз ете алатын және экономикалық өсуге ықпал болатын жаңашыл идеялар мен инновацияларды құру мүмкіндігін төмендетеді. Егер инженерлер мен техникалық мамандардың жетіспеушілігі ғылыми-техникалық прогрестің баяулауына әкелсе, онда мұғалімдер мен дәрігерлердің жетіспеушілігі білім беру сапасына және халыққа медициналық көмек көрсетуге әсер етеді",- деп түсіндірді орталықта.
Ұйым сонымен қатар, еңбек ресурстарының экономика қажеттіліктеріне сапалы сәйкестігі сандық деңгейден кем емес екеніне назар аударды.
"Осы уақытқа дейін білім беру жүйесі экономиканың сұраныстарынан артта қалып жатыр және кәсіпорындар өзекті дағдылары мен білімі бар мамандарды таба алмайтындығымен бетпе-бет келуде. Жұмыс берушілер қазірдің өзінде қызметкерлерден сыни ойлау, проблемаларды тез және тиімді шешу қабілеті, көшбасшылық қасиеттер және т.б. сияқты неғұрлым күрделі білім мен құзыреттілікті талап етеді",- деп хабарлады ЕРДО-да.
Осыған байланысты еңбек ресурстарын қажетті мөлшерде және сапада алу үшін және сол арқылы экономиканың жедел өсуін қамтамасыз ету үшін білім беру жүйесі мен еңбек нарығы арасындағы өзара байланысты тиімді құру маңызды.
Қазақстанда кадрлар тапшылығын төмендету үшін 2017-2021 жылдары "Еңбек" мемлекеттік бағдарламасы жұмыс істейді. Оның аясында қысқа мерзімді кәсіптік оқыту қарастырылған. Сонымен қатар, халықаралық және қазақстандық білім беру алаңдарында тегін онлайн-оқыту мүмкіндігі пайда болды.
Айта кетейік, жұмыс күші артық өңірлерден жұмыс күші тапшы өңірлерге қоныс аудару бағдарламасы да жұмыс істейді.
