Егер Ресей валютасы бақылаусыз нығайюды жалғастырса, ұлттық валюта рубльге әлсірей береді. Мұндай алаңдаушылықты LS-ке кәсіби талдаушылар білдірді.
18 мамырда Қазақстан қор биржасында рубльдің сауда-саттығы 6,83 теңге белгісінде жабылды.
AERC Beta LLP бас директоры Ғалымжан Айтқазин (Tengenomika телеграм-арнасы) теңгенің Ресей валютасына немесе паритетіне қатысты бағамының жай-күйі долларға қатысты айырбас бағамдарына тікелей байланысты.
Оның ақпараты бойынша, Украинада соғыс басталғаннан бері рубль бағамы америкалық валютаға күрт құнсызданып, USD/KZT жұбына да әсер етті. Нәтижесінде, $1 үшін 158 ең жоғары тарихи мәнге жеткен рубльдің шамадан тыс құнсыздануына байланысты USD/KZT бағамы да күрт өсті. Алайда, ол неғұрлым қарапайым құнсыздануды бастан кешірсе, соның нәтижесінде паритеттің әдеттегі 5,5-6 теңгеден бір рубль үшін 3,2-3,5 теңгеге дейін өзгерді.
"Ресейдегі капитал қозғалысына және импорттың құлдырауына қатаң бақылау енгізілгеннен кейін рубль бағамы тез күшейе бастады. Нәтижесінде ол долларға қатысты 2022 жылдың ең жақсы валютасы болды. Сонымен қатар USD/KZT жұбы ресейлік валютаға қарағанда баяу қарқынмен нығаюда, бұл олардың арасындағы тепе-теңдікке әсер етеді. Соңғы апталарда теңгенің рубльге шаққандағы бағамы 1998 жылдан бастап ең жоғары мәнге дейін өсті және 6,8-6,9 белгісінде саудаланады", - деп еске салды Айтказин.
Талдаушы Ресей мен Қазақстанның валюта нарықтарындағы белгісіздік пен ағымдағы теңгерімсіздіктің жоғары деңгейіне байланысты валюта жұптарымен не болатынын болжау қиын екенін айтты.
Сонымен қатар, Айтказин Қазақстан үшін нығайып келе жатқан рублдегі негізгі проблема қымбаттап жатқан импортқа байланысты екенін, оған тәуелділік республикамызда әлі де жоғары тұрғанын және ағымдағы жылы барлық импорт 35-40% ауқымында болуы мүмкін екенін түсіндірді.
"Мұндай жағдай импорттық тауарлардың қымбаттауына, яғни тұтынушылар үшін бағаның өсуіне әсер етеді. Экономикалық құбылыстың соңғы өнімі инфляция болады. Екінші жағынан, импортталатын тауарлар құнының өсуі ресейлік тауарлардың бәсекеге қабілеттілігінің төмендеуіне әкелуі мүмкін. Бұл отандық бизнесті қолдауға біршама серпін береді", - деді Айтказин.
Өз кезегінде, "Финама" талдаушысы Андрей Масловтің пікірінше, рубль бұрмаланған сауда балансына байланысты нығайып келеді. Ресейге импорт бірнеше есе төмендеді, бұл экспорттың "бұрмалануына" әкелді.
"Жақында Орталық банк шетелге банктік аударым сомасын $10-дан мың $50-ға мың дейін арттырды. Бұл рубльдің нығаюын кем дегенде біраз уақытқа тоқтата алады. Егер Ресей валютасы бақыланбайтын қымбаттауды жалғастырса, Ұлттық валюта бағамы рубль үшін 7 теңгеге де жетуі мүмкін, ал Орталық банк әлі де болса көптеген шектеу шараларын ұстап отыр", - деп болжайды ол.
Сонымен қатар, Масловтың сөзінше, Ұлттық банк ақша-несие саясатын реттеу арқылы теңге бағамын ұстап қалуға тырысуы мүмкін.
"Алайда, басқа валюталарға қатысты теңге 24 ақпанға дейінгі белгілерге жақын тұр. Сондықтан рубльдің одан әрі нығаюы Орталық банктің іс-әрекетіне байланысты, өйткені рубльдің шамадан тыс күшеюі Ресей экономикасына зиян келтіреді, ел бюджетін "бұзады", - деп түйіндеді ол
