Қазақстандықтардың 40%-дан астамында ешқандай жинақ жоқ. Бұл туралы Nielsen Kazakhstan зерттеу компаниясының коммерциялық директоры Мәдина Сейсенғалиева айтты, деп хабарлайды LS.
Спикер Алматыдағы "Сауда әлемі" 15-ші конвенциясында Қазақстандағы сатып алушылардың мамыр айындағы сауалнамасының нәтижелерімен бөлісті.
"Мұндай турбулентті сәттерде үнемдеу есебінен клиенттер арзан брендтерге көшiп, сатып алу қоржынын азайту, белгілі бір санаттағы тауарды сатып алудан бас тарту сияқты әрекеттерге барады. Біз Қазақстандағы сатып алушылардың 43%-ында жинақ ақшасы жоқ екенін көріп отырмыз. Бұл ретте 32%-ы өздеріндегi бар жинақтарды қолданбай, тек ағымдағы жағдайды бақылауды жалғастырды", - деп атап өтті Сейсенғалиева.
Оның айтуынша, респонденттердің 31%-ы соңғы үш айда (наурыз-мамыр) олардың табысы төмендегенін көрсетті (12% – айтарлықтай, 19% – аздап). Сонымен бірге, 46%-ы олардың кірістері өзгермегенiн жеткiзсе, 17%-ы аздап көбейді, 4%-ы айтарлықтай өсті деп жауап берді.
Сондай-ақ, Nielsen қазақстандықтардың ұлттық валюта бағамын қалай қадағалайтыны туралы білді.
"Сатып алушылардың көпшілігі іс жүзінде курс бағамын үнемі қадағалап отырады (23% – үнемі, 51%-анда – санда). Сатып алушылардың көпшілігі валюта бағамын қалыптастырудағы белгілі бір ауытқуларды алаңдатады (22%-ын қатты алаңдаса, ал 34%-ы орташа алаңдатады)", - деп қосты Сейсенғалиева.
Сонымен қатар, оның мәліметінше, теңге бағамының әлсіреуі кезінде сұралғандардың 46%-ы олардың жеке әл-ауқаты мен өмір сүру сапасының нашарлауын күтуде. 33% – инфляция және гиперинфляция, 33% – елдегі экономика жағдайының нашарлауы. Ал 17% – оптимистік тұрғыда бұл уақытша құбылыс деп санайды.
Сейсенғалиева күнделікті қолданылатын тауарларды тұтыну тәртібі (FMCG) және оның соңғы үш айда қалай өзгергені туралы да айтты. Осылайша, сатып алушылардың 99%-ы бағаның өсуін атап өткен.
"Респонденттердің жартысы бір жыл бұрынғыға қарағанда орташа есеппен төрттен бір аз (26,3%) сатып ала бастағанын көрсетті. Орташа алғанда, олардың шығындары 30%-ға артты. Сатып алушылардың көпшілігі (88%) соңғы үш айда барынша үнемдеуге тырысты", - деп түсіндірді сарапшы.
Оның мәліметтері респонденттердің 10%-ы орташа есеппен 30,7%- ға көп сатып ала бастағанын көрсетеді.
"Нәтижесінде сатып алушы өзіне ыңғайлы болатын ақшаны үнемдеудің жолдарын іздейді. Осындай тәсілдердің бірі-супермаркеттен сатып алуды жоспарлаған өнімдердің тізімін жазу. 82% тізім жазып соны ұстануға тырысады (қағазда немесе ойда)", - деді Сейсенғалиева.
Сонымен қатар, сатып алушылардың 27%-ы соңғы үш айда ассортименттің төмендегенін айтады. 22%, керісінше, оның кеңеюін байқаса, ал 52% – өзгеріс жоқ.
Зерттеу нәтижесі көрсеткендей, Қазақстанда дәстүрлі сауданы ығыстыра отырып, қазіргі заманғы бөлшек сауда саласы өсіп келеді.
"Егер біз Қазақстандағы барлық сауда нүктелерін алатын болсақ, онда тауарлардың азық - түлік тобы бойынша 83,5% – бұл дәстүрлі бөлшек сауда (2021 жылғы 86,2%). Бұл шағын дүкендер, дүңгіршектер, базарлар. Барлығы 16,5% (2021 жылы 13,8%) қазіргі заманғы бөлшек сауда дүкендері. Бірақ егер сату үлесі бойынша қарайтын болсақ, қазіргі заманғы сауда Қазақстанда сатылғанның жартысына жуығын құрайды – 46,5% (2021 жылғы 44,5%)", - деп сарапшы деректер келтірді.
Сейсенғалиева азық-түлік емес тауарлар тобы бойынша жағдайға да тоқталды.
"Бізде қазіргі заманғы форматтағы сауда нүктелерінің саны 18,1% ғана, бірақ олар арқылы жеке гигиена және үйді күту санатындағы барлық тауар айналымының 76,8% өтеді", - деп қорытындылады спикер.
