Заңгер Ержан Есімхановпен сұхбат барысында Jusan Invest басшысы Максим Кабанов алдағы IPO тақырыбын талқылады. Әңгіме барысында "ҚазМұнайГаз" ұлттық компаниясының (ҚМГ) бір акциясының құны және болашақ дивидендтер жайлы сөз болды.
IPO-ға қатысуға өтінімдер қабылдау 9 қарашада басталды. Ол институционалдық инвесторлар үшін 30 қарашада, ал бөлшек инвесторлар үшін 2 желтоқсанға дейн жалғасады. Сатуға 30,5 млн-ға дейін жай акцияларды ұсыну жоспарлануда, бұл шығарылған және орналастырылған акциялардың жалпы көлемінің 5%-ын құрайды.
Максим Кабанов Jusan Invest талдауын келтірді, оған сәйкес ҚМГ бір акциясының құны 11 429 теңгеге бағаланады. Бұл 8 406 теңгенің мәлімделген бағасынан 30%-ға жоғары.
"Біздің бағалауымыз өте консервативті және 2023 жылға дейінгі тұрақты мұнай бағасына негізделген. Содан кейін біз ішкі кіріске саламыз. Онда қазіргі уақытта қалыптасқан қолайсыз макроэкономикалық орта көрсетілген. ҚМГ-да қалыптасқан елеулі борышқа дисконттау ескеріледі. Осының бәрімен біздің консервативті баға-бір акция үшін 11 429 теңге. Біз акцияның құнына әсер етуі мүмкін болашақ факторларды болжай алмаймыз. Сондықтан акцияның көрсетілген құны 6-12 ай көлеміне бағытталған", - деп түсіндірді ол.
Дивидендтердің кірістілігіне келетін болсақ, спикердің айтуынша, ол компанияның қолда бар қарызын ескере отырып, төмен болуы мүмкін. Барлық ағымдағы пайда қарызды төлеуге кетеді.
"Біздің бағалауымыз – бұл акция үшін 328-400 теңге дивидендтік кірістілік, яғни орналастыру бағасының 4-5%-ын құрауы мүмкін. Нарықтағы депозиттер бойынша қандай мөлшерлемелер пайда болғанымен салыстырғанда, бұл аз сома, бірақ біз алдағы IPO-ны дивидендтік тарих ретінде емес, өсу тарихы ретінде бағалаймыз. Сондықтан компания болашақта алатын пайда қарыздарды төлеуге барынша бағытталатын болады. Қарыздың төмендеуімен компанияның құны өседі. Осылайша, олар төмен мөлшерлемелер бойынша қарыз алады, ал жоғары мөлшерлемелер үшін төлейді. Бұл пәтерді ипотекаға сатып алып, оны жалға алу сияқты. Оның бағасы қандай да бір факторларға байланысты көтерілуі мүмкін, бірақ жалдау төлемі ипотеканы жабады", - деп түсіндірді Jusan Invest басшысы.
Спикер IPO-ға шыққан басқа қазақстандық компаниялар акцияларының құны қалай өзгергенін және дивидендтер сомасы туралы да айтып берді.
"Алдыңғы IPO-ларды еске түсірсек, сол "ҚазТрансОйл" 2012 жылдың желтоқсан айының соңында шықты. Бастапқы орналастыру кезінде бір акцияның құны 725 теңге деңгейінде бекітілді, сол жылы баға екі есеге жуық өсті. 2021 жылдың басында "Қазатомпромның" бір акциясы шамамен 7-8 мың теңгені құрады, ал сол жылдың қараша айында баға 20 мың теңгеге жетті. Ағымдағы күнге қарай оның бағасы орналастыру күніндегі бағамен салыстырғанда 196%-ға өсті. KEGOC акциялары да осы күнге дейін айтарлықтай жоғарылады, IPO өткізілген күннен бастап өсім 200%-ға жуықтады. Дивидендтер тұрғысынан "Қазақтелеком" алсақ – компания 2022 жылы 1 акция үшін 3590,39 теңге мөлшерінде дивидендтер төлеуді бекітті. Жалпы, соңғы 10 жылда "Қазақтелеком" жыл сайын дивидендтер төлейді, 2021 жылы төлемдердің жалпы көлемі 18,5 млрд теңгені құрады", - деді ол.
Брокерлік есептерді қолданумен қатар, Кабанов жеке инвесторларды нарықты өз бетінше талдауға шақырды. Мысал ретінде ол Jusan Invest мобильді қосымшасын келтірді, онда нарық туралы жан-жақты ақпарат жарияланады.
Компанияның IPO-ға қосқан үлесі туралы айта отырып, ол клиенттерден қатысу үшін комиссия алмау туралы шешім қабылданғанын атап өтті. Алайда, KASE және AIX биржасының, сондай-ақ, Қазақстанның орталық депозитарийінің өз комиссиялары болуы мүмкін екенін еске салды. Сондай-ақ, ол инвесторлар акцияларды 8 желтоқсаннан бастап қайталама сауда-саттық басталғаннан бастап бірден нарықтық бағамен сата алатындығын түсіндірді.
"Сауда-саттықтың басталу күні әлі ресми түрде жарияланған жоқ, бірақ олар шамамен 8 желтоқсанда өтеді. Біздің қосымшада сауда-саттықты ашқан кезде инвестор акцияларды кез-келген бағамен бірден сата алады. Яғни, оларды нарықтық бағамен сатудың қажеті жоқ", - деп атап өтті Кабанов.
Әңгімені қорытындылай келе, ол қор нарығына қатысты не күтетінін айтты. Оның пікірінше, баға ұсыныстары одан да төмен болса да, олар бұрынғыдай жаман нәтиже бермейтінін жеткізді.
"Біз мерзімінен бұрын болса да, инфляциялық қысымның төмендегенін көріп отырмыз. Нарық қазірдің өзінде алдын ала болжам жасады, сондықтан өз портфолиосын қалыптастыруға ерте емес. Біздің үмітіміз зор. Инфляция баяулай бастайды және мөлшерлемелердің одан әрі агрессивті өсуі болмайды деп күтеміз. Бағалауымыз бойынша, мөлшерлемелердің шыңы 2023 жылдың көктем-жаз кезеңінде қабылданады. Бұдан әрі Қазақстан рецессия белгілерімен күресуді бастайды, олар мөлшерлемені оны төмендетеді. Сондықтан, егер сіз ұзақ мерзімді портфолио құрып жатсаңыз, қазір ең қолайлы уақыт", - деп түйіндеді ол.
