Қазақстанда ет бағасының өсуі күтiле ме – пікір

Баға қымбат болса, импорттық тауарлар көмекке келеді

11 августа 2021 года

Қазақстандағы қуаңшылыққа қарамастан, еттің көтерме бағасы 1 кг үшін 2-2,2 мың теңгеден жоғары көтерілмейді. Мұндай пiкiрдi LS-пен сұхбат барысында ет одағынын президентi Мақсұт Бақтыбаев айтты.

Сарапшы ет бағасы 4-5 мың теңгеге дейін өсуі мүмкін деген пікірмен келіспейді.

"Біз әлемдік нарықта өмір сүріп, жұмыс істейміз. Бәсекеге қабілетті бағамен ет әрқашан Беларусь пен Бразилиядан келеді. Егер бізде өте қымбат ет болса, оны алмастырады. Импорт көп болады. Оның жеткізу және кедендік рәсімдеу бағасы 2 мың теңгеден аспайды", – деді Бақтыбаев.

Оның айтуынша, құрғақшылықтың салдарынан шөптің жалпы көлемі азайды, оның бағасы маусымның басында екі-үш есе өсті. Бірақ, бұл нарықтың алғашқы реакциясы және жақын арада шөп бағасы түзетіледі.

"Iздесеңіз, шөп бар. Орман қорының жерлері бар, пайдаланылмайтын жерлер бар. Қазір адамдар базарға шығып, бұрын шабылмаған жерлерді шаба бастады. Менің ойымша, фермерлердің 80-90%-ын өздері қамтамасыз етеді. Кем дегенде біздің солтүстік облыстарда. Тиісінше, қазір шөп бағасы төмендейді, бірақ олар өткен жылмен салыстырғанда жоғары болады", – деп атап өтті Бақтыбаев.

Алайда ол арпаның қымбаттағанын еске салды.

"Шөптен басқа негізгі жем-арпа. Қазір оның бағасы элеваторда тоннасына 90-95 мың теңгеге жетеді. Бұл бұрын болғанмен салыстырғанда өте жоғары баға. Оңтүстікте жалпы 150 мың теңгеге дейін жетеді. Бір жарым есе қымбаттады", – деді Бақтыбаев.

Оның пікірінше, фермерлер енді қысқа қажетті азық қорын сатып алу үшін мал басын азайтуға мәжбүр болады. Бірақ бұл ұзақ мерзімді перспективада жануарлардың санын бірнеше жыл қалпына келтіруге тура келеді.

"Ет одағы АШМ-ге мал басының босатылуына жол бермеу үшін жетіспейтін қажетті азық көлемін сатып алу үшін мал басына 50 мың теңге есебімен жеңілдетілген схема бойынша жедел түрде жеңілдетілген несие беруді ұсынды. Егер фермерде шөп, жем болмаса, олар малды етке кесіп, сата бастайды. Бұл көтерме бағаның төмендеуіне әкеледі, фермерлер қайтадан пайда алмайды. Содан кейін, толқулар басталған кезде, келесі төрт-бес жыл ішінде бұл малды қалпына келтіруге тура келеді. Бұл әлдеқайда қымбатқа түседі, фермерлер инвестицияларды қайтару үшін ет бағасын көтеруге мәжбүр болады. Көптеген мал өсірушілер банкротқа ұшырауы мүмкін", – деп пікір білдірді Бақтыбаев.

Егер фермерлер жемге көп ақша жұмсаса, олар бұл шығындарды ет сату бағасы арқылы өтеуге мәжбүр болады, деп жалғастырды ет одағының басшысы. Бұл көптеген фермерлердің банкроттығына әкелуі мүмкін.

"Қазір бізде көтерме бағалар төмендеді. Егер бұрын олар 1600-1800 теңгені құраса, қазір біз 1400-1600 теңгені байқап отырмыз. Бұл фермерлер үшін жаман, өйткені олар өз шығындарын өтеу үшін қажетті ақшаны алмайды", – деп шағымданды Бақтыбаев.

Сонымен қатар, сарапшы фермерлерді қолдаудың бірнеше шараларын ұсынды.

"Бірінші кезекте – мал басының азаюына жол бермеу үшін жем-шөп сатып алу үшін жеңілдетілген несие беру. Екіншіден, қайта құрылымдау және несиелерді ұзарту, сондықтан биыл мал өсірушілер бұл ақшаны сақтап, қайтадан жем-шөпке мүмкіндік береді. Үшіншіден, орман қорының жерлерін, қор жерлерін шабуға рұқсат. Әкімдіктер соңғы мәселені шешіп үлгерді", – деп түсіндірді LS сұхбаттасушысы.

Егер бұл шаралар орындалмаса, Бақтыбаев еттің көтерме бағасы 1 кг үшін 2-2,3 мың теңгеден кем болмауы мүмкін деп айтты.

"Кем дегенде 10 мың теңге туралы айтуға болады, бірақ оны ешкім сатып алмайды, импорттық тауар бізді 2 мың теңгеден тұтынады. Біз мал шаруашылығы елінен импорттаушыларға айналамыз", - деді Бақтыбаев.

Құрғақшылыққа келетін болсақ, ол барлық өңірлерге, соның ішінде Маңғыстау және Қызылорда облыстарына да әсер етті. Бірақ сарапшы аталған екі өңірде жылдан жылға жоғары тәуекелдерге байланысты мал шаруашылығына қаражат салудың қажеті жоқ деп санайды.

"Бұл мал шаруашылығымен айналысу қажет дәстүрлі ареалдар емес. Ет өндірісінің жалпы көлемінде олардың үлесі 1%-дан аз. Мал иелерінің орнында, сәуір-мамыр айларында дәстүрлі жауын-шашын түспеген кезде, мен барлық малды етке сатар едім немесе фермерлер тобын ұйымдастырар едім және көрші өңірлерден, Қостанайдан, Оралдан және т.б. жемшөп әкелетін едім. Неге бұрын әкімдік дер кезінде жауап берген жоқ, бұл қауіп-қатерлерді біле тұра мәселе    шешiлмек емес", – деп таң қалады Бақтыбаев.

Бұған дейін осы екі облыс үшін Үкімет резервінен жем-шөпті арзандату үшін 3,6 млрд теңге бөлінген болатын. Бірақ Бақтыбаев бұл шараға күмәнмен қарайды.

"Менің ойымша, бұл шара – мемлекет оларды қиын жағдайда қалдырмады деп сендіру үшін жай ғана реакция", – деді ет одағының басшысы.

Фермерлер жем-шөп туралы алдын-ала ойлануы немесе мал сатуы керек, ал жергілікті атқарушы органдар жүйелі түрде шаралар қабылдауы керек, мысалы суару арқылы жем-шөп өсіру.

Следите за нашим Telegram - каналом, чтобы не пропустить самое актуальное
Комментарии отключены!
Вы можете оставить комментарий и увидеть мнения наших читателей на странице в facebook.
Подпишись прямо сейчас
Подписка на самые интересные новости из мира бизнеса
Подписаться
© Все права защищены - LS — ИНФОРМАЦИОННОЕ АГЕНТСТВО    Условия использования материалов
Наше издание предоставляет возможность всем участникам рынка высказать свое мнение по процессам, происходящим, как в экономике, так и на финансовом рынке.