Ұлттық банк келесі аптада цифрлық теңгені енгізудің пилоттық жобасы бойынша қорытынды баяндаманы жариялайды, деп хабарлайды LS.
Үкімет отырысында ведомство басшысы Ерболат Досаев 2021 жылы орталық банктің бөлшек цифрлық валютасының аспектілері зерттеудің басты бағыты болғанын атап өтті. Қазіргі уақытта цифрлық теңге платформасының прототипін әзірлеу аяқталып, нарыққа қатысушылармен және халықаралық ұйымдармен бірқатар талқылаулар жүргізілген. Пилоттық жобаның аралық нәтижелері Қазақстан қаржыгерлерінің IX конгресінде таныстырылды.
"2021 жылдың 15 желтоқсанында пилоттық жобаның нәтижелері бойынша қорытынды баяндама жарияланады. Ұлттық банк 2022 жылғы 1 шілдеге дейін пайда мен шығасыларды бағалай отырып, цифрлық теңгені енгізу туралы шешім қабылдау моделін әзірлемек. Сандық теңге енгізу қажеттілігі туралы қорытынды шешім 2022 жылдың желтоқсанында шығарылады", - деп атап өтті ол.
Сондай-ақ, Досаев болжамды раунд шеңберінде төлем балансы көрсеткіштерін бағалау өзектендірілгенін хабарлады.
"2021 жылы ағымдағы шоттың тапшылығы (-)$4,2 млрд деңгейінде күтілуде, бұл 2020 жылғы көрсеткіштермен салыстырғанда 34,7%-ға азаяды. Базалық сценарий бойынша салынған мұнай мен металдардың жоғары бағасы 2022 жылы $1,5 млрд профицитке әкеледі", - деп болжайды ол.
Досаев келесі жылы тауарлар экспорты 18,6%-ға $70,4 млрд-қа дейін, ал тауарлар импорты 6,8%-ға $40,9 млрд-қа дейін өсетінін қосты.
"Табыс балансының тапшылығы 4,6%-ға, $24,5 млрд-қа дейін артады, себебі шетелдік тікелей инвесторлар кірістерінің 4%-ға өсуі мұнай мен металл өндірісінің жоғары бағаларымен және көлемдерімен байланысты. Осылайша, энергия ресурстарына бағаның өсуіне байланысты ағымдағы шоттың жақсаруы импорт бойынша кейінге қалдырылған сұранысты іске асыру тарапынан да, сондай-ақ шетелдік инвесторларға төлемдердің өсуі тарапынан да қысыммен тежеледі. Бұл өз кезегінде валюта нарығына қосымша қысым жасайды", - деп есептейді Ұлттық банк басшысы.
Спикер іргелі факторлардың нашарлауы теңгенің қараша айында 1,7%-ға $1 үшін 434,2 теңгеге дейін әлсіреуіне себеп болғанын еске салды. 8 желтоқсандағы сауда-саттық қорытындысы бойынша доллар 434,46 теңгеден сатылды.
"Ұлттық валютаға ұлттық қор қаражатын бюджетке трансферттер бөлу және квазимемлекеттік сектордың сатуы бойынша айырбастау операциялары қолдау көрсетті. Бұл ретте экспорттаушылардың теңгелік өтімділігінің жеткіліктілігіне байланысты салық кезеңі айтарлықтай көмек көрсеткен жоқ. Теңгенің тұрақсыздануына жол бермеу мақсатында Ұлттық банк 2020 жылдың қазан айынан бастап алғаш рет қарашаның соңғы күндерінде $239 млн-ға валюталық интервенция жүргізді", - деп хабарлады бас банкир.
Сонымен қатар, Ұлттық қордың активтері желтоқсан айының басында $54,9 млрд құрады. Қарашада 310 млрд теңгеге нысаналы және кепілдік берілген трансферттерді бөлуді қамтамасыз ету үшін $617 млн сатылды. Ұлттық қорға түскен түсімдер 657 млрд теңгені, оның ішінде шетел валютасында $1 млрд құрады.
Қараша айында инвестициялық кіріс теріс қалыптасты және (-)$541 млн немесе (-)0,95%-ды дамыған елдердің акциялары мен облигациялары портфельдерінің тиісінше (-)2,11% және (-)0,64%-ға төмендеуі есебінен құрады. Жыл басынан бері ол оң болып қалды – $1,4 млрд, немесе 2,52%.
Алтын-валюта резервтері бір айда $309 млн-ға төмендеп, $35,5 млрд құрады, алтын портфелі шамамен 407 тоннаға жетті және $267 млн-ға өсті. Еркін айырбасталатын валютадағы активтер валюталық интервенциялар, мемлекеттік қарызды төлеу және Үкіметтің шоттары бойынша басқа да операциялар есебінен $575 млн-ға төмендеді.
Жалпы халықаралық резервтер бір айда $435 млн-ға төмендеп, $90,5 млрд-қа жетті.
Сонымен қатар, Досаев зейнетақы активтерін сыртқы басқаруға беру барысы туралы айтып берді. Желтоқсан айының басында олар жыл басынан бері 3,7%-ға ұлғайып, 13,4 трлн теңгені құрады.
"7 желтоқсандағы мәлімет бойынша, салымшылардың зейнетақы жинақтарын мерзімінен бұрын алу бойынша орындалған өтініштерінің саны 2,2 трлн теңгеге 636,6 мың теңгені құрады. Оның ішінде тұрғын үй мәселелерін шешуге 2,1 трлн теңге тиесілі. 11 айдың қорытындысы бойынша инфляция 7,8% кезінде 11% мөлшерінде кірістілік алынды. Осылайша, 2021 жылдың басынан бастап БЖЗҚ салымшылары үшін 3,2% мөлшерінде нақты кірістілік қамтамасыз етілді", - деп түйіндеді Досаев.
