Сенатор Андрей Лукин Қазақстанда субсидиялау кезіндегі механизмдердің жемқор салалардың біріне айналғанын мәлімдеді, деп хабарлайды LS.
Оның айтуынша, 2017-2021 жылдар аралығында мемлекет шаруаларға субсидия төлеуге 2,9 трлн теңге жұмсаған.
"Алайда, бюджет қаражатын тиімсіз және мақсатсыз пайдалану мен ұрлау фактілері бар. Атап айтқанда, ауыл шаруашылығы жануарларын сатып алуға жалған шарттар жасасу, несиеледі игеру туралы жалған мәліметтер беру, лауазымды тұлғалардың жосықсыз кредиторларға қатысты әрекетсіздігі. Субсидиялар беру тетігі ашық емес және ол сыбайлас жемқорлық салаларының бірі болып табылады, бұған көптеген сыбайлас жемқорлық істері дәлел", - деп мәлімдеді ол.
Депутат статистиканы келтірді: 2018 жылдан бастап 2020 жылға дейін АӨК дамыту жөніндегі мемлекеттік бағдарламаны іске асыру бойынша 144 қылмыстық іс тергелді. Оның ішінде сыбайлас жемқорлық қылмыстар бойынша 57 іс-пара алу, ұрлау және алаяқтық. Субсидия ұрлау бойынша 87 іс сотқа дейінгі тергеуге кетті. Нәтижесінде мемлекетке келтірілген шығын 2 млрд теңгеден асты.
"Қылмыс жасаудың негізгі себебі– субсидия беру тәртібі мен рәсімін реттейтін нормативтік-құқықтық актілердің жетілдірілмеуі. Соңғы бес жылда субсидиялау ережелері 47 рет өзгерді, оны беру рәсімі 17 ережемен реттеледі. Олар біркелкі және типтік мазмұнға ие және мемлекеттік субсидияларды төлеуді жүзеге асыратын лауазымды тұлғалардың жауапкершілігін қарастырмайды", - деді Лукин
Оның айтуынша, субсидиялау ережелеріне сәйкес, фермерлердің өздері мал шаруашылығын дамыту және өнімділік туралы ақпараттың дұрыстығына жауап береді, ал шенеуніктер деректердің толықтығын тек ресми түрде тексереді.
"Осыған байланысты АӨК-ні субсидиялау қағидаларын, әсіресе жергілікті атқарушы мекемелердің ауыл шаруашылығы тауар өндірушілерінің өтінімдерін қарау жөніндегі міндеттерін зерделеп, субсидия төлеуді жүзеге асыратын лауазымды тұлғалардың жауапкершілігін қайта қарау ұсынылады", - деп атап өтті ол.
Сенатор 2019 жылдан бастап субсидия алуға өтінім беру "Қолдау" порталы арқылы электрондық форматта жүргізілетінін айтты.
"Бұл жүйе процестерді автоматтандыру және сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін жою үшін құрылған. Алайда электрондық кезек қаржыландыру болған кезде ғана әрекет етеді және күту парағына тұруға мүмкіндік жоқ. Сонымен қатар, өтінімді уақтылы бермеу субсидияларды алу мүмкіндігін мүлдем жоққа шығарады, өйткені олар өте қысқа уақытқа бөлінеді. Осыған байланысты қосымша қаражат бөлу немесе өтінімге кері жауап келгенде кезегімен субсидия алуға кепілдік беретін өтінімді ұзарту мүмкіндігін қарастырған жөн", - деп түсіндірді Лукин.
Жалпы, агроөнеркәсіптік кешенді жаңа дамыту тұжырымдамасы бойынша ол алдымен сектордағы нақты жағдайды орнатуды ұсынады. Сенатор сондай-ақ, мемлекеттік бағдарламаны іске асыруға бөлінген бюджет қаражатын пайдаланудың заңдылығына тексеру жүргізуді ұсынады.
Бұған дейін LS, шетелдіктердің қаржысына жүзеге асқан агроөнеркәсіптік кешендегі ең қымбат жобалар туралы жазған болатын.
